Thiểu năng tuần hoàn trả não là bệnh có trạng thái gặp ở mọi rợ trang lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở người cao tuổi, đặc biệt là người cần lao trí óc. Nguyên nhân dịp đích thị là xơ vữa danh thiếp động mạch nuôi não. Dấu hiệu sớm mà bệnh nhân thường nhận thấy ban sơ là cảm giác nằm mê hồ rằng mình có thay đổi từ trạng thái chất đến tinh thần, người trông có vẻ già hơn, dáng đi chậm chạp, kém hoạt bát, tâm tính đổi thay dần, những điều động thích thú quan tâm trước đây, nay thấy nhạt nhẽo, hay nghiền ngẫm sự đời, ưa nơi yên tĩnh. Khi bệnh nặng lên sẽ có danh thiếp biểu thị sau:
Nhức đầu: Là triệu chứng hay gặp (chiếm 90%) song song cũng là triệu chứng xuất hiện sớm nhất. Nhức đầu lan tỏa khắp đầu, có cảm giác căng nặng trong đầu, nhất là mỗi khi phải suy nghĩ nhiều. Người bệnh thường có nếp xoa trán, vuốt huyễn hoặc gãi đầu, có người bóp trán, đấm nhẹ vào trán. Chóng mặt (gặp 87% trường học hợp) hoặc có cảm giác hơi loạng quạng khi đi huyễn hoặc đứng, bềnh bồng như say sóng. Có người cảm thấy hoa mắt, tối sầm mặt lại nhất là khi chuyển phong thái nằm sang tư thế đứng đột ngột. Điển hình là cơn chóng mặt, thấy man di đánh vật như dao động quay xung quanh mình. Hiện tượng này xảy ra mỗi khi thay đổi tư thế làm cho bệnh nhân phải nằm nhắm mắt xuôi tay nằm im, hễ cử động là chóng mặt, buồn nôn. Các cơn chóng mặt kiểu này có thể tiền ngắn vài phút, có khi dài đến vài ngày.Dị cảm: Là những cảm giác không thật, thất thường vì bệnh nhân tự cảm thấy. Ví dụ như cảm giác tê tê, so bì so bì ở đầu ngón, cảm giác kiến bò. Có bệnh nhân dịp xuất hiện cảm giác đau dọc các xương sườn, đau ở cổ theo hai đường ở phía gáy, cảm giác lạnh ở dọc xương sống. Có cảm giác như có tiếng ve kêu, cối xay lúa trong tai, tiếng này tồn tại cả ban ngày lẫn ban đêm, có khi ảnh hưởng đến man di hoá hoạt, giấc ngủ và sức khỏe người bệnh. Rối loạn về giấc ngủ: Rất hay gặp và có đặc điểm là dăm cối dẳng, khó chịu, khó chữa. Biểu hiện rất đa dạng; một mệnh người bộc lộ đích thị là mất ngủ, ở người khác lại là rối loạn nhịp ngủ, lúc tối ngủ được, nửa đêm trằn trọc không ngủ, gần sáng lại ngủ. Đêm không ngủ được, ngày lại ngủ gà ngủ gật.
Rối loạn về sự chú ý: Bệnh nhân rất khó truyền sự chú ý từ đánh vật này sang vật khác. Dần dần họ bị hư nhược cả cơ thể lẫn tinh thần. Những kích thích từ ngoài trước đây thu nạp một cách dễ dàng và chóng vánh thì nay chậm chạp và khó khăn, đòi hỏi một sự tập kết chú ý lớn. Bệnh nhân trở cho nên đãng trí, đang nghĩ chuyện này lại nhảy sang chuyện kia; đang nói về vấn đề này lại nhảy sang vấn đề khác một cách bất ngờ. Khả năng tập trung tư tưởng rất kém. Rối loạn về cảm xúc: Trong người luôn luôn cảm thấy bồn chồn, không hoàn trả toàn làm chủ được mình với những lý do rất lặt vặt chẳng đâu vào đâu, bệnh nhân cũng phản ứng mạnh mẽ. Bản thân bệnh nhân dịp cũng cảm thấy phản nghịch ứng như vậy là không đúng nhưng không kìm chế được, dần dần trở thành người trái tính, bệnh xuất tinh sớm trái nết. Ngoài ra, còn hay mủi lòng, dễ tủi thân, than vãn, ta thán hết việc này đến việc khác.Thay đổi nhân dịp cách: Ở những người trước kia nông nổi, nóng nảy nay trở cho nên hay gây gổ, sinh sự. Người trước kia hiền từ yên phận nay trở thành đa sầu đa cảm, tự ti… Trước kia cẩn trọng đúng mức, nay trở thành thử tủn mủn, đa nghi, trước kia căn cơ, tiết kiệm, nay trở nên hà tiện, bủn xỉn, chi li. Trên đây là một mệnh bộc lộ mà bệnh nhân dịp và người nhà có trạng thái nhận biết được. Tuy nhiên, cách tốt nhất để dự phòng thiểu năng tuần hoàn trả não là nhà lao sức khỏe định kỳ để có hướng dự phòng và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nhũn não.
Người bị thiểu năng tuần hoàn não nên làm gì?
Trong đợt cấp: Chế độ vận động: Bệnh nhân phải nằm yên tĩnh tại giường, gối đầu thấp. Hạn chế vận động kìm giữ sống cổ.Dùng danh thiếp loại thuốc: chống viêm (vô khuẩn); giảm đau; giãn mạch hoạt huyết, điều động hòa rối loạn tuần hoàn não; tăng vững bền thành mạch; trấn tĩnh thần kinh, an thần.Tâm lý giáo dục liệu pháp: áp giải thích cho người bệnh hiểu rõ về bệnh, tránh lo lắng quá mức và tự giác hợp tác với bác sĩ thực hiện các đề nghị điều động trị. Sau đợt cấp:Người bệnh nên thực hành trạng thái dục liệu pháp trói buộc sống cổ (có chỉ dẫn của thầy thuốc đấu vật lý trị liệu), tránh vận động đột ngột kìm giữ sống cổ; chế độ và phong cách đâm ra hoạt phù hợp với từng độ tuổi của người bệnh; chế độ lao động nghề nghiệp phù hợp; chế độ ăn uống của người cao niên hợp lý chống xơ vữa động mạch (mỡ máu tăng cao) theo chỉ dẫn của chuyên khoa dinh dưỡng; tránh danh thiếp chấn động thần kinh (stress) trong thế hệ sống gia đình và xã hội.
Về thuốc: Dùng thuốc chống rối loạn lipid máu trên tài sở kết quả xét nghiệm máu. Thuốc chống ngưng kết tiểu cầu để dự phòng tắc mạch não bởi cục huyết khối gây tắc huyết mạch não và tái phát bằng aspirin pH8, dipyridamol… theo tiền định của thầy thuốc. Khi dùng danh thiếp thuốc này cần chú ý: với người bệnh có đồng cân sử mắc bệnh tiêu hóa (viêm loét bao tử – hành tá tràng, chảy máu dạ dày…) và người có thể địa chảy máu. BS. Nguyễn Khắc Hiền, Sức Khỏe & Đời Sống
0 Komentar